هوش مصنوعی یک شریک استراتژیک در ارتقای امنیت سایبری در کسب‌وکارها است

هوش مصنوعی در سال‌های اخیر توانسته انقلابی در حوزه امنیت سایبری ایجاد کند و نگاه سنتی به مقابله با تهدیدات را به‌کلی دگرگون سازد. مهندس قیصری، از فعالان در توسعه راهکارها و محصولات امنیت‌سایبری مبتنی بر هوش مصنوعی، بر این باور است که فناوری‌های نوین در این عرصه نه‌تنها سرعت و دقت شناسایی تهدیدات را افزایش داده‌اند، بلکه توانسته‌اند مفهوم «پایداری کسب‌وکار» را وارد مرحله‌ای تازه کنند.

در روز صفر امروز به گفتگو با یکی از فعالان صنعت هوش مصنوعی و امنیت سایبری نشسته‌ایم و به بررسی دقیق‌تر ارتباط پایداری کسب‌وکار، استفاده از هوش‌مصنوعی و امنیت سایبری پرداخته‌ایم. به گفته آقای مهندس قیصری، در گذشته بیشتر راهکارها واکنشی بودند؛ حمله رخ می‌داد و سپس تیم امنیتی وارد عمل می‌شد. اما امروز هوش مصنوعی امکان پیش‌بینی، تحلیل و پیشگیری را فراهم کرده است. الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توانند رفتارهای غیرعادی را در شبکه شناسایی کنند، حتی اگر پیش‌تر هیچ سابقه‌ای از آن تهدید وجود نداشته باشد. همین توانایی پیش‌دستانه، لایه‌ای از دفاع ایجاد می‌کند که در روش‌های سنتی دست‌نیافتنی بود.

یکی از موضوعات کلیدی که مهندس قیصری بر آن تأکید دارد، نقش هوش مصنوعی در تضمین تداوم و پایداری عملیات کسب‌وکارها است. او می‌گوید زمان تشخیص و پاسخ به حملات (MTTD و MTTR) که در گذشته می‌توانست روزها طول بکشد، با هوش مصنوعی به لحظه کاهش یافته است. این کاهش زمان به معنای جلوگیری از اختلال گسترده در سرویس‌دهی و تضمین پایداری سازمان‌ها در مواجهه با بحران‌هاست.

با وجود تمام این فرصت‌ها، مهندس قیصری یادآور می‌شود که مهاجمان هم از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. تولید بدافزارهای هوشمند یا حملات فیشینگ مبتنی بر AI نمونه‌هایی از این روند رو به رشد هستند. به همین دلیل، او معتقد است سازمان‌ها باید رویکردی همزمان تدافعی و تهاجمی داشته باشند؛ یعنی از هوش مصنوعی نه‌تنها برای شناسایی تهدیدات فعلی، بلکه برای پیش‌بینی حملات آینده نیز بهره بگیرند.

او در ادامه به حوزه‌هایی اشاره می‌کند که بیشترین تأثیر را از فناوری‌های هوش مصنوعی پذیرفته‌اند: تشخیص حملات پیچیده و چندمرحله‌ای، امنیت نرم‌افزارها و APIها، تحلیل رفتار کاربران و پاسخ خودکار به حوادث. این حوزه‌ها به گفته او نشان می‌دهند که هوش مصنوعی چگونه توانسته فراتر از یک ابزار صرف، به یک شریک استراتژیک برای تیم‌های امنیتی تبدیل شود.

مهندس قیصری همچنین به بُعد اقتصادی این تحول اشاره می‌کند. او معتقد است بسیاری از کسب‌وکارها هنوز نگاه هزینه‌ای به امنیت سایبری دارند، در حالی که استفاده هوشمندانه از فناوری‌های نوین می‌تواند به‌طور مستقیم بر بازدهی مالی و اعتماد مشتریان اثر بگذارد. وقتی سازمانی بتواند با کمک هوش مصنوعی ریسک‌ها را کاهش دهد، از حملات پرهزینه جلوگیری کند و سرویس‌های خود را بدون اختلال ادامه دهد، در واقع سرمایه‌گذاری امنیتی خود را به سود اقتصادی بلندمدت تبدیل کرده است.

از نظر او، موضوع دیگری که نباید نادیده گرفته شود، کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه امنیت سایبری است. هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان یک بازوی کمکی برای تیم‌های امنیتی عمل کند و بخشی از کارهای تکراری و وقت‌گیر مانند پایش لاگ‌ها یا مدیریت هشدارها را خودکار سازد. این موضوع نه‌تنها فشار کاری بر متخصصان را کاهش می‌دهد، بلکه به آن‌ها اجازه می‌دهد تمرکز خود را بر روی تصمیم‌های راهبردی‌تر بگذارند.

در بخش دیگری از گفت‌وگو، مهندس قیصری به توسعه محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی اشاره می‌کند و آن را کلید آینده امنیت سایبری در ایران می‌داند. به اعتقاد او، هرچند استفاده از فناوری‌های جهانی اهمیت زیادی دارد، اما شرایط خاص بازار و زیرساخت‌های داخلی ایجاب می‌کند که محصولات بومی‌سازی‌شده و متناسب با نیاز کشور توسعه یابند. این محصولات ضمن تطابق با مقررات محلی، امکان پشتیبانی بهتر و پاسخگویی سریع‌تر را نیز فراهم می‌کنند.

در پایان، او بر ضرورت تغییر نگرش مدیران سازمان‌ها نسبت به امنیت سایبری تأکید می‌کند. به باور او، امنیت نباید تنها به عنوان یک بخش فنی یا هزینه جانبی دیده شود، بلکه باید در قلب استراتژی دیجیتال سازمان قرار گیرد. مهندس قیصری معتقد است: «هر چه سریع‌تر کسب‌وکارها به این باور برسند که امنیت یک مزیت رقابتی است، زودتر می‌توانیم شاهد شکل‌گیری یک اکوسیستم پایدار و مقاوم در برابر تهدیدات سایبری باشیم.»